Wynagrodzenie na życzenie może stać się nowym benefitem na rynku pracy. Jak działa pensja na życzenie i jakie są jej zalety? Czy wypłata wynagrodzenia częściej niż raz w miesiącu jest możliwa?
Wynagrodzenie na życzenie może stać się nowym benefitem na rynku pracy i tym samym zrewolucjonizować go w stopniu podobnym do wprowadzenia pracy zdalnej. Elastyczna wypłata na życzenie to realna korzyść dla pracownika, która może ułatwić zarządzanie wynagrodzeniem i w efekcie pozytywnie wpłynąć na budowanie poduszki finansowej czy zarządzanie domowym budżetem. Jak działa pensja na życzenie i jakie są jej zalety? Czy wypłata wynagrodzenia częściej niż raz w miesiącu jest możliwa? Co zrobić, kiedy “nie starcza do pierwszego”?
Kodeks pracy jasno i precyzyjnie reguluje kwestię wypłaty wynagrodzenia pracownikowi. Zgodnie z artykułem 85 KP, wypłata środków musi nastąpić co najmniej raz w miesiącu, w stałym i z góry określonym terminie. Zapis o wypłacie wynagrodzenia powinien znaleźć się w umowie zawieranej pomiędzy pracodawcą i pracownikiem i jasno wskazywać konkretny dzień wypłaty wraz z zaznaczeniem, że wynagrodzenie jest wypłacane “z dołu”, czyli za już przepracowany miesiąc.
Zazwyczaj pracodawcy, zatrudniający pracowników na umowę o pracę, ustalają jeden konkretny, comiesięczny termin wypłaty wynagrodzenia, w związku z czym osoba zatrudniona otrzymuje pieniądze w jednej transzy za cały przepracowany wcześniej miesiąc. Pracodawca może wypłacić pensję wcześniej, ale nie może się spóźnić z wypłatą wynagrodzenia względem tego, co zostało zapisane w umowie. Jeśli termin wypłaty wypada w święta lub inny dzień wolny od pracy, pensja powinna trafić na konto pracownika przed ustaloną datą wypłaty.
Zdarzają się też sytuacje, kiedy wypłata wynagrodzenia następuje częściej niż raz w miesiącu - np. pracownik otrzymuje dwie wypłaty w miesiącu lub więcej. Może to być spowodowane zmianą miejsca pracy lub formą rozliczenia np. pracodawca wypłacił w ciągu jednego miesiąca pensję zasadniczą i premię lub dodatek za nadgodziny. Wypłata pensji w częściach wpływa na sposób jej rozliczenia, koszty uzyskania przychodu - więcej na ten temat możesz przeczytać w artykule: Częściowa wypłata wynagrodzenia, wypłata w częściach - w jakich sytuacjach jest możliwa, jak jest rozliczana?
W związku z galopującą inflacją i wzrostem cen, wiele osób boryka się z problemami finansowymi. Coraz trudniej jest spiąć domowy budżet tak, aby wpływające na konto środki, pokryły wszystkie niezbędne wydatki.
Wzrost płacy minimalnej w 2023 o 480 zł w stosunku do roku ubiegłego (obecnie wynosi ona 3490 zł brutto) ma pomóc osobom najmniej zarabiającym w sytuacji galopującego wzrostu cen produktów i usług. Podniesienie minimalnego wynagrodzenia ma też bezpośrednie przełożenie na sytuację finansową innych, m.in.:
Podwyżka płacy minimalnej nie jest jednak antidotum na wszystkie problemy wywołane przez rosnącą inflację. Większość Polaków nie może liczyć na wzrost wynagrodzeń, a na pewno nie na tak wysokie, by wyrównać rosnące koszty życia. Coraz częściej wypłacana pensja zwyczajnie nie pokrywa kosztów i osoby, którym nie “starcza do pierwszego” zmuszone są do rewizji wydatków.
Jak wynika z danych sondażu przeprowadzonego dla Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor aż 56% Polaków, którym zdarzają się kłopoty z finansami, ogranicza wydatki do niezbędnego minimum, rezygnując m.in. z wydatków na rozrywkę. 32% ankietowanych szuka dodatkowego źródła dochodu, a 22% wyprzedaje majątek lub zapożycza się u rodziny. Wśród ankietowanych aż 14% nie płaci rachunków w terminie, gdy wpływy na konto przekraczają wydatki.
Brak płynności finansowej i zabezpieczenia w postaci poduszki finansowej sprawia, że coraz więcej osób korzysta z pożyczek lub decyduje się na zaciągnięcie kredytu. Warto jednak pamiętać, że pożyczka i kredyt pozwalają na podreperowanie domowego budżetu, ale trzeba je spłacić w terminie, aby nie wpaść w spiralę zadłużenia. Jeśli pożyczka ma być chwilowym zastrzykiem gotówki, który będziemy w stanie spłacić, ograniczając w przyszłości inne wydatki, może być dobrym sposobem na poradzenie sobie z bieżącymi problemami. Na pewno nie jest jednak rozwiązaniem długoterminowym. Zanim jednak skorzystamy z usług firmy pożyczkowej lub banku, warto zastanowić się, które wydatki możemy ograniczyć lub całkowicie z nich zrezygnować i dopiero wtedy ocenić stan domowego budżetu.
Jednym z rozwiązań jest też skierowanie wniosku do pracodawcy o wcześniejszą wypłatę wynagrodzenia. Jest to tzw. zaliczka na poczet wynagrodzenia - oznacza to, że pracownik może złożyć wniosek o wypłatę wynagrodzenia lub jego części przed upływem okresu pracy, za który wypłacana jest pensja.
Istnieje też możliwość złożenia wniosku o pożyczkę u pracodawcy. Najczęściej jest ona jednak celowa i przeznaczona na cele mieszkaniowe. W nagłych sytuacjach, pracodawca może się jednak zgodzić na wypłatę środków z przeznaczeniem na inne cele. Niektóre firmy pożyczki pracownicze traktują jako benefit - pożyczki takie są nisko oprocentowane lub bezkosztowe dla pracownika.
W Kodeksie Pracy zapisano, że pracownik otrzymuje wynagrodzenie za pracę co najmniej raz w miesiącu. Oznacza to, że nie ma prawnych przeciwwskazań do tego, by pieniądze od pracodawcy otrzymywać częściej, np, w systemie wypłat tygodniowych. Wystarczy taką kwestię określić w przepisach płacowych i regulaminie wynagradzania. Dlaczego pracodawcy unikają takiego rozwiązania?
Wielu pracodawców decyduje się na wypłatę wynagrodzeń raz w miesiącu ze względu na przyjęty miesięczny system rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne i podatki. W przypadku np. tygodniowych wypłat, musieliby się liczyć ze wzrostem kosztów obsługi - więcej tzw. papierkowej roboty to równocześnie wyższe koszty księgowe, bankowe i operacyjne. Kwestie, które w teorii mogą odstraszyć pracodawcę, w praktyce mogą pozytywnie wpłynąć na sytuację finansową pracownika i stać się niejako benefitem przyciągającym do danej firmy.
Jakie mogą być zalety wypłat częściej niż raz w miesiącu?
Takie elastyczne podejście w wypłacie wynagrodzeń może też przyczynić się do polepszenia ogólnej sytuacji finansowej - im częstsze wypłaty, tym płynniejszy przepływ środków, a co za tym idzie mniejsza pokusa do zadłużania się i większa racjonalność w kwestii finansów osobistych.
Z raportu ADP “The Workforce View 2020” przeprowadzonego na przełomie listopada i grudnia 2019 (czyli przed pandemią Covid-19) wynika, że choć większość osób (bo aż 85% badanych) otrzymuje pensję raz w miesiącu, to przy takim rozwiązaniu chciałoby pozostać jedynie 52% ankietowanych. Aż 21% pracowników optuje za wypłatą wynagrodzenia co dwa tygodnie, a niemal 15% - co tydzień. Zainteresowanie elastyczną formą wypłaty wynagrodzeń jest zainteresowana każda grupa wiekowa pracowników, co pokazuje silny trend na wprowadzenie nowych rozwiązań na rynku pracy.
Zgodnie z raportem pracuj.pl “Benefity - czyli co motywuje pracowników” najważniejszym czynnikiem decydującym o pozostaniu w danym miejscu pracy lub jego zmianie jest wysokość oferowanego wynagrodzenia. Znaczna część ankietowanych zwraca też uwagę, że wpływ na decyzję o zmianie pracy miałaby możliwość otrzymania dofinansowania do urlopu lub szkoleń.
Raport pokazuje więc jednoznacznie, że kwestie finansowe są dla pracowników kluczowe zarówno podczas poszukiwania pracy, jak i w miejscu pracy. Oczywiście pracownicy chętnie korzystają z benefitów oferowanych przez pracodawcę (tj. opieka medyczna czy karta sportowa), ale nie są one całkowicie zgodne z ich faktycznymi oczekiwaniami.
Skoro kwestie finansowe zajmują kluczową rolę w kontekście zadowolenia pracownika, elastyczna pensja może stanowić innowacyjną propozycję na rynku, zachęcającą do jego ponownej weryfikacji i potencjalnej zmiany pracy. Wypłata wynagrodzenia więcej niż raz w miesiącu, szczególnie w dobie pracy zdalnej, w której wiele biurowych benefitów straciło ważność (świeże owoce w biurze, darmowe śniadania czy dofinansowanie do posiłków), może przekonać wiele osób do zmiany dotychczasowego miejsca pracy.
Dzięki takiemu rozwiązaniu sytuacja finansowa wielu osób może ulec poprawie, wpłynąć na mniejsze zapotrzebowanie na pożyczki i kredyty, a w dłuższej perspektywie na bardziej racjonalne zarządzanie domowym budżetem i większą niezależność finansową.
Źródła: